Gradient Helsinki 1.5 luidsprekers

Als je een kleine kamer hebt met een slechte akoestiek, dan is de Helsinki 1.5 luidspreker van Gradient misschien een optie voor je.

Deze bijzonder ogende luidspreker is speciaal ontworpen om te presteren in kleine ruimtes, en de kamer-akoestiek te negeren zonder het gebruik van digitale signaal bewerking.

Akoestische problemen

[showad_large align=floatright]Hoe goed de hifi-componenten ook zijn, de kamer waarin geluisterd wordt blijft een enorme belangrijke factor om rekening mee te houden. Overmatig laag en reflecties van muren, vloer en plafond kunnen de kwaliteit van het geluid dramatisch verslechteren.

Deze problemen kunnen verminderd worden door een DSP of akoestische ruimte-correctie, zoals bijna alle AV-receivers ‘aan boord’ hebben, of higher-end oplossingen als Lyngdorf. De kwaliteit van deze systemen varieert enorm. Het aanpassen van de kamer is logischer, maar vaak niet praktisch omdat deze oplossingen simpelweg lelijk zijn. Gradient heeft een andere benadering gekozen: ontwerp een luidspreker die “onafhankelijk” is van de ruimte waar deze in staat.

De opbouw

De drie-weg luidspreker heeft een ‘open baffle’ ontwerp, gemaakt van duurzaam hout, met helder glas als voet en ‘ruggengraat’. Alle drie units hebben hun eigen constructie: de tweeter is gemonteerd in een gegoten “donut” gemaakt van polyurethaan, de midrange unit in een 7cm dikke cardiode vorm van hetzelfde materiaal, en de grote woofer staat los in de behuizing, in een hoek van 90° van de luisterpositie.

De ‘truc’ die in de Helsinki luidspreker wordt toegepast is het gebruiken van de reflecties van de muren voor de bas. Door de luidsprekers richting de luisterpositie te draaien, wordt het laag weerkaatst door de muren. In hele kleine kamers raads Gradient aan om de luidsprekers om te wisselen, zodat de woofers naar elkaar wijzen.

Boven de 200Hz gaat het om hele andere effecten, waarbij met name de plaatsing en hoek cruciaal is. De tweeter bijvoorbeeld is zo geplaatst, dat de eerste reflectie achter de luisteraar plaatsvindt, wat een groot verschil maakt. De tweeter en de midrange driver zijn ook nauwkeurig op elkaar afgestemd, waarmee de luidspreker tussen 200Hz en 20kHz een vlakke frequentie-karakteristiek heeft (binnen 1dB).
Een uitgebreide uitleg met recensie is te vinden bij AVguide.

Werkt het?

Zo’n theorie om een apart design ‘goed te praten’ is natuurlijk leuk, maar het moet natuurlijk wel kloppen. En het blijkt dat dit overgrote deel werkt. Meerdere recensenten hebben ondervonden dat de klassieke akoestische problemen van willekeurige frequenties die harder of zachter klinken door reflecties van muren en plafond. Tafels, stoelen, banken: waar of hoe ze staan maakt niet meer uit, het geluid blijft hetzelfde.
En daarmee combineert deze luidspreker de dynamiek van een gewone luidspreker met de directheid van een goede hoofdtelefoon. Hierbij maakt het niet uit wat voor muziek je afspeelt: als je van het geluid van de luidspreker houdt, dan hou je er van voor alle muziek, volgens AVguide.

Toch zijn er minpuntjes te vinden. Allereerst het laag: dat gaat niet zo diep als bij andere luidsprekers; de laagste octaven zul je moeten missen. Als dit een probleem is – voor sommige muziek en film-soundtracks mis je toch het fundament – dan zou je kunnen kiezen voor een subwoofer als ondersteuning. Maar voor kleine kamers is dit misschien helemaal niet nodig, omdat de luidsprekers vrij dicht tegen de muur aan staan.

Het tweede, kleine, minpuntje is de plaatsing. Je bent een paar uurtje bezig met het vinden van een goede positie van de luidsprekers, maar ook van de plaats waar je het beste kunt gaan zitten. De akoestiek is dan wel niet meer van belang; je luisterpositie wel.

Specificaties

• Hoogte 92 cm
• Gewicht: 23 kg
• Luidspreker principe: ‘Controlled directivity”
• Gevoeligheid: 85dB/2.83V/1m
• Impedance Nominal 6 ohms, min. higher than 4 ohms
• Frequency response Freefield 200-20000Hz +/-1dB, -6dB cut off at 35Hz
• Stralingspatroom: bas dipool, midrange en treble cardioid
• Crossover frequentie: 200/300Hz en 2,2kHz
• Speakon luidspreker aansluiting
• Bi-wiring en bi-amping mogelijk

De prijs voor een paar Gradient Helsinki 1.5 luidsprekers ligt rond 5200 euro.
Het is een bijzondere luidspreker, dat twee belangrijke stoorelementen van luidsprekers heeft geëlimineerd: de behuizing, en de akoestiek. Zeker voor ‘klein behuisde’ muziekliefhebbers zou deze luidspreker de moeite waard moeten zijn om even naar te gaan luisteren. Helaas zijn er voor Nederland en België geen importeurs, dus geinteresseerden zullen moeten informeren bij de fabrikant zelf in Finland.