Na een redelijk overvloedige hoeveelheid 4k televisies beloven de belangrijkste fabrikanten dat er ook op het gebied van 4k projectie concurrentie gaat komen.
De meest recente 4k projector van Sony is de VW520ES – maar dit is meer dan zomaar een ‘projector met hogere resolutie’. Hij is zo bijzonder dat zelfs het prijskaartje van 10.000 euro te rechtvaardigen valt.
Specificaties & Techniek: 4K voor bioscopen, èn HDR
Met de VW520ES heeft Sony een projector die qua specificaties waarschijnlijk nog wel even mee kan.
De projector werkt in intern per kleur (RGB) met drie 3 SXRD panelen, met in totaal ruim 26 megapixels (8.847.360 pixels × 3). Gecombineerd in het complete beeld zorgen deze voor een projectie van 4096 x 2160 pixels – dat is de 4k definitie DCI zoals deze ook in de bioscopen gebruikt wordt. Bij de 4k televisies die nu verkocht worden 3840 x 2160 gebruikt (de UHD standaard). Toch een leuke gedachte – maar of je deze extra pixels veel zal kunnen gebruiken is de vraag.
Via de twee HDMI ingangen wordt niet alleen ‘gewoon’ 4k afgespeeld – maar ook met 10 bits in High Dynamic Range. De VW520ES is de eerste consumenten-projector die dit heeft – al schakelt de projector terug naar 8 bit bij 4k signalen met meer dan 24 frames per seconde. Dankzij HDR wordt het contrast groter (dieper zwart, helderder wit), en kunnen er meer kleuren weergegeven worden – mits die extra informatie moet wel aanwezig zijn in het videomateriaal.
De combinatie van lamp, panelen en lens is in staat een beeld te projecteren tot bijna acht meter (diagonaal 762 cm) – dat is een leuk thuisbioscoop formaat. Het kleinste werkbare beeld is iets meer dan 1,5 meter.
De kamer waar je de projector in opstelt hoeft zeker bijzonder donker te zijn dankzij de 1800 lumens helderheid. Het is zelfs zo dat in een donkere kamer de helderheid van de projector lager gezet mag worden, wat niet alleen zorgt voor een rustiger beeld, maar ook een langzamer draaiende en daarmee (nog) stillere ventilator.
Setup
Eenmaal een plaatsje gevonden is het niet moeilijk om deze goed in te stellen. Met een gemotoriseerde lens-shift, focus en zoom kun je gewoon vanaf de bank nauwkeurige aanpassingen doen met de afstandsbediening, wat een stuk comfortabeler werkt dan bij niet-gemotoriseerde modellen.
Een goede projector heeft een aantal goede aansluitingen nodig. Deze projector is voorzien van 2 HDMI ingangen, 2 12V triggers, een RS232 en infrarood connector voor domotica integratie en een Ethernet aansluiting voor updates. Eén van de twee HDMI ingangen ondersteunt HDCP 2.2 (de nieuwe standaard voor kopieerbeveiliging); waarom de andere hier niet mee overweg kan is niet duidelijk.
De projector behoorlijk stil, en zodra je een film hebt opgestart hoor je deze niet meer.
Behuizing
De projector is niet bijzonder mooi, maar zeker ook niet lelijk. Met een breedte van 50cm, lengte van 46cm en 20cm hoog niet echt voor de salon-tafel geschikt – maar achter je bank/bioscoopstoelen gaat uitstekend, en gemonteerd aan het plafond is mogelijk de beste locatie. De kast is naar keuze mat-wit of zwart; de met gouden accenten omlijste lens geeft een chique tintje.
Niet dat je lang naar de kast moet kijken (en zeker niet in de lens) – daar is het geprojecteerde beeld veel te mooi voor..
Beeldkwaliteit
4K is voor een projector een geweldige sprong vooruit, omdat nergens anders dan op een groot oppervlak de extra pixels tot hun recht komen. Door het grote formaat (zoals gezegd – tot 8 meter als je scherm daarvoor groot genoeg is) ben je ook kritischer op de kwaliteit van de projectie.
Er is nog niet veel video-materiaal om de VW520ES tot haar uiterste testen; dat krijg je met dergelijk vooruitstrevende apparaten. De ‘beste’ test-video’s (afgespeeld vanaf goede – HDR-speler) zijn overwegend redelijk traag verlopende natuurplaatjes. Dat zal trouwens wel snel veranderen, nu ‘UHD HDR’ of ‘4K HDR’ de standaard gaat worden (zowel voor hardware als software).
De 4k/HDR demo-video’s laten wel heel mooi de kracht van de nieuwe ontwikkelingen èn de Sony VPL-VW520ES zien: meer pixels, en meer informatie per pixel levert een helderder wit, dieper zwart en mooiere kleuren op. In vergelijking met ‘gewoon’ 4k zit er gewoon net iets meer detail in beelden met mooiere kleur-overgangen.
Vanaf het moment dat het eerste beeld op het scherm staat valt op hoe mooi de kleuren zijn, en hoe scherp het beeld is. De demo’s zijn zeker het meest indrukwekkend, door de hoge resolutie, de helderheid, en de extra kleurdiepte wat HDR brengt.
De zwartweergave is mooi en goed – beter dan eerdere Sony modellen – al zijn er zijn projectoren die deze nog donkerder/dieper weergeven. Met relatief kleine aanpassingen in het menu wordt het beeld nog beter.
De door de jaren heen verfijnde optische technieken van Sony gecombineerd met de hoge resolutie blijken uitstekend te werken.
Na de 4k HDR demo’s is het de beurt voor ‘gewone’ 4k video. Ook bij niet-HDR beeldmateriaal is er veel te genieten. Eenvoudig gezegd: het is een zeer evenwichtig beeld. Een aantal demo-clips (losse, maar bijvoorbeeld ook Youtube in 4k) laten nogmaals zien wat er mogelijk is met de hoge resolutie, maar om te zien of de projector niet alleen ‘future proof’ is maar ook ‘van deze tijd’ is het tijd voor films en series.
Op Netflix zijn een aantal series te zien in 4k resolutie. Afleveringen van persoonlijke favorieten als House of Cards, Daredevil en Blacklist opnieuw bekijken is een genot op een groot scherm met deze Sony projector. Scherp en vol detail, met mooie kleuren. Veel series worden in bepaalde ‘stijl’ gefilmd om het verhaal te benadrukken (zoals het donkere en cartoonish Daredevil); deze komt bij een hogere kwaliteit zeker tot haar recht.
Even gaan zitten voor goede instelling loont zeker de moeite, al was ons test-model al behoorlijk goed ingesteld; het schijnt dat er ‘out of the box’ (standaard instelllingen) met name de kleuren te fel zijn afgesteld.
En hoe speelt de VPL-VW520ES films af met een ‘lager dan 4k resolutie’?
Full HD video ziet er opvallend goed uit, zowel streaming als blu-ray. Na een tijdje 4k beelden bekijken is de scherpte net een tikje minder, maar is nog steeds nauwkeurig. De upscaling-capaciteiten worden in combinatie met typische Sony technieken als Reality Creation en Motionflow zeer goed ingezet om een erg mooie weergave voor elkaar te krijgen.
In vergelijk met 4k beelden zijn zowel de kleurweergave als het contrast vergelijkbaar – zeer goed dus. In een aantal gevallen ziet een goede blu-ray er gewoon beter uit dan 4k streaming, omdat bij deze laatste flinke compressie wordt toegepast wat de beeldkwaliteit niet ten goede komt.
Conclusie
Sony heeft zich in de afgelopen jaren diverse keren bewezen op het gebied van projectoren, maar met de VPL-VW520ES hebben ze de lat wel heel hoog gelegd.
De kwaliteit van de Sony VPL-VW520ES is heel, heel erg goed. De projector biedt een zeer gedetailleerd beeld met zowel een fantastische kleurweergave, hoog contrast en diep zwart. Met de toevoeging van HDR hebben we een klein voorproefje gezien van wat we straks kunnen verwachten – en dat ziet er goed uit – maar het is nog even afwachten tot er meerdere films (en series) met HDR worden uitgebracht.
Grootste nadeel is dan ook de prijs. Een adviesprijs van 10.000 euro is veel geld, ook vergeleken met een recente top 4k/HDR televisie. Maar de kwaliteit rechtvaardigt de prijs – die overigens al aardig aan het dalen is.
Als je het geld er voor over hebt en op zoek bent naar een 4k home theater projector dan moet deze heel hoog op je verlanglijst staan. Zeker omdat de projector zowel de bestaande (HD) als toekomstige (4k/UHD HDR) materiaal uitstekend overweg kan.
Rick Lorsheijd zegt
Misschien moet je hem even testen met de Kaleidescape Strato met echte 4K content ??
Geef maar een gil, dan breng ik ‘m even langs 😉
Groetjes,
Rick
Johan de Groot zegt
Hij is al weer weg – nu staat er een Epson ‘pseudo’ 4k op de testbank. Zodra er weer een ‘echte’ 4k projector in beeld is gil ik zeker!